Situationeel leiderschap is een leiderschapsstijl waarbij je de stijl aanpast aan de situatie en de behoeften van de medewerkers aan wie je leidinggeeft. Je leiderschapsstijl kunnen aanpassen aan wat nodig is om tot het beste resultaat te komen, is niet eenvoudig, omdat veel mensen vaak een favoriete leiderschapsstijl hebben. Tegelijkertijd heeft het veel voordelen als je het wel kunt. In deze blog lichten we de vier belangrijkste leiderschapsstijlen binnen situationeel leiderschap toe en laten we zien wat de meerwaarde is voor projectleiders van lean six sigma projecten.
De vier hoofdcategorieën van situationeel leiderschap
Situationeel leiderschap is een model van Hersey en Blanchard en gaat uit van vier hoofdtypen leiderschap, gebaseerd op de mate van taakgerichtheid en relatiegerichtheid. Zo kan een startende medewerker of teamlid meer behoefte hebben aan instructies, oftewel taakgericht leiderschap. Terwijl een oude rot in het vak juist erg gebaat is bij een meer delegerende of relatiegerichte stijl. Door de manier van leidinggeven aan te passen aan dat wat je teamleden nodig hebben, haal je het meeste effect uit het team als geheel, is het idee. Hersey en Blanchard onderscheiden daarbij vier hoofdcategorieën leiderschapsstijlen.
1. Sturend leiderschap
Een sturende leider bepaalt de koers en geeft richting. Met duidelijke instructies is dit de meest directieve stijl van leidinggeven. De taakgerichtheid is dus hoog en de relatiegerichtheid laag. Als sturende leider vertel je je teamlid wat hij moet doen en op welke manier en controleer je ook het resultaat.
2. Coachend leiderschap
Een minder directieve vorm van leidinggeven, is coachend, of begeleidend leiderschap. Hierin geef je je teamleden ook instructies, maar is er meer ruimte voor suggesties en vragen en richt je je meer op de ontwikkeling van de medewerkers in plaats van enkel op het (korte termijn) resultaat. Nog altijd een taakgerichte stijl dus, maar met meer ruimte voor het opbouwen van een relatie.
3. Ondersteunend leiderschap
Teamleden die je wat meer zelf de touwtjes in handen kunt geven, zijn waarschijnlijk gebaat bij een ondersteunende stijl. Als leidinggevende geef je daarbij minder richting, je laat medewerkers zelf beslissingen nemen en ondersteunt waar nodig. Veel minder taakgericht dus, maar juist gericht op het creëren van relaties en betrokkenheid binnen het team.
4. Delegerend leiderschap
Nog een stapje verder gaat delegerend leiderschap. Daarbij geef je als leidinggevende de verantwoordelijkheid volledig aan je teamleden en monitor je slechts periodiek de voortgang. Deze stijl kan goed werken bij mensen die veel ervaring hebben en floreren bij vertrouwen en zelfsturing.
Natuurlijk is de praktijk nooit zo zwart-wit als een model doet vermoeden. Je zult daarom vaak een mengeling van stijlen hanteren. En om situationeel leiderschap echt te beheersen, moet je dus ook kunnen schakelen tussen de verschillende stijlen. Zeker als je zelf een sterke voorkeur hebt voor een bepaalde manier van leidinggevenden, kan dat best een uitdaging zijn. Maar natuurlijk geldt ook hier: oefening baart kunst.
Situationeel leiderschap voor projectleiders
Als projectleider sta je er misschien niet altijd bij stil, maar de manier waarop je de verschillende teamleden in een projectteam aanstuurt, kan veel invloed hebben op de effectiviteit van het team en daarmee op het eindresultaat. Niet voor niks is onze eerste tip voor betere resultaten van een lean-team gericht op het vinden van een geschikte leidinggevende. Dat heeft niet alleen te maken met de manier waarop jij inhoudelijk het project bestuurt, de voorbereidingen treft of de overleggen voorzit. Maar vooral ook hoe je je team op de juiste manier inzet. Kijk daarom goed naar de samenstelling van het team (ook één van de succesfactoren van een lean six sigma project) en welke stijl van leidinggeven ieder teamlid nodig heeft. Door je leiderschapsstijl aan te passen aan de behoeften van je teamleden, zul je zien dat je sneller, eenvoudiger en beter resultaat behaalt.
Zelf een betere (project)leider worden?
Ben je nog niet zo’n ervaren leidinggevende of vind je het lastig om verschillende leiderschapsstijlen toe te passen? Overweeg dan eens om hier een training voor te volgen. Leiderschap is altijd een onderdeel van onze lean six sigma trainingen, maar we bieden ook een leergang specifiek gericht op transformerend leiderschap aan. Hierin staan we stil bij jouw rol als leidinggevende binnen een veranderende en lerende organisatie. Wil je meer weten over deze leergang? Lees dan ook eens dit interview over transformerend leiderschap.
Heb je begeleiding nodig in jouw rol als leidinggevende? Neem contact met ons op.
Contact opnemen
Heb je een vraag? Vul het onderstaand contactformulier in en wij nemen zo snel mogelijk contact met jou op.
"*" geeft vereiste velden aan