Een boxplot is een grafische weergave van de manier waarop een dataset is verdeeld. Klinkt ingewikkeld, en voor veel mensen ziet een boxplot er dan ook indrukwekkend uit. Reden om er dan maar ver vandaan te blijven? Wat ons betreft niet. Als je namelijk weet hoe je deze grafische weergave maakt én interpreteert, is het ineens een stuk eenvoudiger om een brij aan data snel weer te geven. Wij vertellen je wat een boxplot is, geven uitleg over de belangrijkste begrippen en voor welke gegevens je dit statistisch element kunt inzetten.
Wat is een boxplot?
Een boxplot is een eenvoudige grafiek die je kunt gebruiken om gegevens uit een dataset in één oogopslag te begrijpen. Met een dergelijke grafiek zie je namelijk snel hoe de data uit een bepaalde dataset is verdeeld. De grafiek bestaat namelijk uit een doos (de ‘box) en de twee lijnen die de uiteinden (minimum- en maximumwaarde) van de dataset aangeven. Een boxplot zet je in als je snel wilt zien of gegevens evenredig over de dataset zijn verdeeld, of er uitschieters zijn en hoe de waarden zich over de volledige dataset verspreiden.
Een boxplot wordt in de theorie ook wel doosdiagram, box-and-whisker of snorrendoos genoemd. Om een zogeheten snorrendoos te tekenen, moet je de minimumwaarde, de maximumwaarde, de mediaan en het eerste en derde kwartiel van je dataset weten. Wat dat precies zijn, vertellen we je in de volgende alinea. In sommige doosdiagrammen zie je overigens ook nog de uitschieters getekend. Dit is vooral heel handig op het moment dat je een dataset hebt waar aan de boven- en onderkant enkele extreme waarden zitten.
Belangrijke begrippen boxplot
Je las het al even in de vorige alinea: voor het maken van een boxplot heb je het minimum, het eerste kwartiel, de mediaan, het derde kwartiel en het maximum van je dataset nodig. Keek jij vroeger tijdens de wiskundelessen liever naar buiten en heb je echt geen idee wat we met deze begrippen bedoelen? Hieronder leggen we ze nog even uit.
· Minimum: de laagste waarde uit je dataset (extreme uitschieters tel je hierin niet mee).
· Maximum: de hoogste waarde uit je dataset (extreme uitschieters tel je hierin niet mee).
· Mediaan: middelste waarde van een reeks getallen die je sorteert van laag naar hoog.
· Eerste kwartiel: de laagste 25% van de dataset.
· Derde kwartiel: omvat 75% van de dataset. Concreet betekent dit dat 75% van de gegevens in de dataset kleiner of gelijk is aan Q3 en dat 25% van de gegevens groter is dan Q3.
Het eerste en het derde kwartiel zijn eenvoudig te vinden door de mediaan in tweeën te splitsen. Het linkerdeel gebruik je voor het eerste kwartiel en het rechterdeel voor het derde kwartiel. Om het eerste kwartiel te berekenen, gebruik je de mediaan van het linkerdeel. Voor het derde kwartiel doe je hetzelfde, maar dan met de getallen aan de rechterkant.
Waar kun je een boxplot voor gebruiken?
Kortgezegd, kun je een boxplot gebruiken voor diverse datasets. Maar we snappen dat dit een beetje te kort door de bocht is als je beter wilt begrijpen wat een doosdiagram is. Daarom zetten we hieronder een aantal praktische voorbeelden op een rijtje. Bedenk wel: dit is om je een idee te geven. Een doosdiagram kun je voor veel meer toepassingen gebruiken.
1. Doorlooptijd van bepaalde processen
Werk jij binnen een organisatie als procesmanager en wil jij weten wat de gemiddelde doorlooptijd is van bepaalde processen? Dan kan een snorrendoos je prima van dienst zijn. Zo zie je snel welke processen een korte doorlooptijd hebben, en welke processen enorme uitschieters zijn qua doorlooptijd. Dat zijn dan weer de processen waar je op in kunt zetten om ze efficiënter in te richten. Hiervoor is het fijn om een flowchart of swimming lane te gebruiken. Daarmee krijg je snel inzicht in een proces.
2. Evalueer klanttevredenheidscijfers
Voor veel organisaties is klanttevredenheid een groot goed. Maar een gemiddeld cijfer is niet altijd het cijfer waar een marketingafdeling of klantenservice mee geholpen is. In zo’n geval kun je ook heel goed een doosdiagram inzetten. Zo identificeer je namelijk in een oogopslag uitschieters die zorgen voor een vertekend beeld bij het gemiddelde cijfer.
3. Analyseren van verkoopcijfers
Een snorrendoos is ook heel goed te gebruiken om de verkoopcijfers van verschillende regio’s in kaart te brengen. Je ziet snel welke regio’s consistent hoge verkoopcijfers hebben en in welke regio’s dit fluctueert. Ideaal als je in kaart wilt brengen welke sterke en zwakke markten er zijn.
Maak een boxplot in Excel
Wil je zelf aan de slag met het maken van een boxplot? Dan kun je dit doen via Excel. Het maken van een doosdiagram met behulp van deze tool is namelijk vrij eenvoudig. Je zet je databestand in de spreadsheet en gaat vervolgens naar het tabblad ‘invoegen’ en kies daar bij ‘grafiek’ voor de optie ‘box-and-whisker’. Vervolgens doet Excel het zware werk en heb jij zonder al te veel inspanningen je eerste doosdiagram gemaakt.
Wil je meer weten hoe je meer uit excel kunt halen? Meld je dan aan voor de Lean Six Sigma Green Belt of de Lean Six Sigma Black Belt training. Neem gerust contact met ons op als je vragen hebt.