Onlangs heeft Bas Kooijman Japan bezocht. Daar kwam hij erachter waarom Lean daar zo goed werkt en in Nederland wat minder. Na deze ervaring schreef hij een blog voor Management & Consulting, die wij ook graag met jullie willen delen.
Waarom Lean in Japan zo goed werkt en in Nederland minder
Japan is het land van robots en ook van Lean. Ook mensen van vlees en bloed gedragen zich daar vaak als een robot. Daarom werkt in Japan Lean ook veel beter als methodiek om processen te verbeteren. In Nederland lappen we werkafspraken om anders te gaan werken liever aan onze laars.
Ik was laatst in Japan. Wat een mooi land. Iedere dag sushi en yakatori, sumoworstelaars die zich gedragen als popsterren… Alles is daar anders dan in Nederland. Op het gebied van management methodieken hebben wij ons behoorlijk laten inspireren door Japan. Lean is daar een goed voorbeeld van, alhoewel in Japan ze het woord Lean helemaal niet kennen. Bij Toyota, waar de basis voor Lean is gelegd, noemen ze het ‘Toyota Production System’.
Toyota
Bij Toyota produceren ze al sinds de jaren ’40 van de vorige eeuw auto’s met de uitgangspunten van Lean. Dit maakt Toyota een van de meest efficiënt producerende autobedrijven ter wereld. Dit heeft ons in Nederland in de jaren ’80 ook geïnspireerd. Diverse grote productiebedrijven, zoals Scania en AKZO, hebben Lean als eerste opgepakt, waarna velen volgden. Met meer of minder succes.
Veel bedrijven beginnen enthousiast met het werken met Lean. Iedereen is om na het volgen van de eerste trainingen en het verbeteren van de eerste processen. Maar vaak komt daarna de klad er een beetje in. Het elke dag weer kijken hoe we ons werk weer slimmer kunnen inrichten vervalt een beetje. De waan van de dag gaat weer regeren. Lean gedijt het beste bij discipline, regels en collectivisme. En dit is waar Japanners in uitblinken.
Discipline en collectivisme vs eigen regels bepalen
Wachtend voor de metro vielen mij de vakken op, waarbinnen iedereen netjes achter elkaar stond te wachten totdat iedereen was uitgestapt. Vervolgens ging iedereen netjes naast elkaar zitten, knieën tegen elkaar, starend naar hun mobiel. Bellen in de metro is verboden, dus dat doet ook niemand. In Nederland druist dergelijk gedrag in tegen onze natuur. Wij willen het liefst zelf onze regels bepalen en zien dergelijk ‘robotachtig’ gedrag als beklemmend. Daarom beginnen veel bedrijven enthousiast met Lean, maar al snel worden de nieuwe werkafspraken wat ruimer geïnterpreteerd en zijn we weer terug bij af, toch? Niet helemaal natuurlijk, we overgieten Lean alleen vaak met een Hollands poldersausje. Goed leiderschap is dus geboden!