De ‘5x waarom’ aanpak om de oorzaak van een bepaalde situatie te analyseren is niet nieuw, noch is deze eigen aan Six Sigma. Toch wordt deze aanpak vaak gebruikt binnen de Analyze-fase (van DMAIC [Define, Measure, Analyze, Improve, Control]), vooral wanneer er geen specifieke data over de X beschikbaar is.
Velen onder ons herkennen de situatie: we roepen ons team van experts samen, we tekenen de visgraat, we beginnen te brainstormen. We vragen 5x waarom om de grondoorzaak te vinden. Dan kunnen we de verschillende oorzaken samenvoegen en opeenstapelen in een soort matrix, waarbij we elke oorzaak een score geven qua eenvoudigheid van correctie vs. impact op het probleem. Soms moeten we zelfs geen 5x waarom vragen om tot een antwoord te komen. Één of twee is dan voldoende.
Recentelijk had ik de mogelijkheid om een training te volgen over een specifieke methode voor de analyse van grondoorzaken.
In deze opleiding bespraken we de mogelijkheid om nog meer dan 5x waarom te vragen, tot in de theologie of absurditeit, welk van de twee als eerste komt. We moesten zoveel mogelijk oorzaken zoeken als we konden, dan de tijd nemen om elke oorzaak te valideren, om ze dan af te wijzen en verder te gaan. We moesten de grondoorzaken vinden en dan verder werken om oplossingen te ontwikkelen die alle fouten konden voorkomen, zodat de problemen niet meer voorkwamen. Of anders moesten we het management informeren over de risico’s die we accepteerden door deze problemen niet aan te pakken.
Honderden vroegere visgraatdiagrammen of vijf waarom’s kwamen mij weer voor mijn ogen – en plots leken ze niet afdoende. Herinneringen aan kleine problemen in ‘Improve’ toen we procesverbeteringen voor het eerst toepasten, door een stap of factor die we niet hadden opgemerkt gedurende ‘Analyze’. Het was een belangrijk leermoment.
Ik denk niet dat Taichi Ohno letterlijk bedoelde dat we maar 5x waarom moesten vragen om de grondoorzaak van problemen te bereiken; deze ervaring deed me eraan denken dat soms het juiste aantal waarom’s niet vijf is, maar 25 of 125.
Leer alles over Lean in 1 dag met de Yellow Belt training van Bureau Tromp.