Binnen Lean en Six Sigma zoeken we naar grondoorzaken (root-causes) omdat het wegnemen van de grondoorzaak meer resultaat geeft dan het bestrijden van de symptomen. In een grondoorzaak analyse komt soms informatie naar boven die niet goed past in een oorzaak-gevolg structuur maar wel heel waardevol is. In deze blog gaan we kijken hoe we deze informatie toch vast te houden en weer kunnen geven.
Ishikawa en 5x why
Twee belangrijke methoden binnen Lean en Six Sigma om grondoorzaken te vinden zijn het visgraat diagram (ishikawa diagram) en de 5x Why aanpak:
- Met een visgraat diagram ondersteun je een brainstormsessie waarin je op zoek gaat naar mogelijke oorzaken. Door vanuit verschillende invalshoeken naar het probleem te kijken verrijk je de brainstorm.
- Met de 5x-why aanpak analyseer je vervolgens de veelbelovende oorzaken uit het visgraat diagram om de grondoorzaken te vinden.
In deze blog gebruiken we de 5x-why analyse
Een voorbeeld van een analyse
Laten we naar een voorbeeld kijken van het resultaat van een 5x why analyse, een oorzaak-gevolg diagram:
Overproductie ontstaat dus omdat de planner ook productie in het weekend inplant.
Nader onderzoek laat zien dat de planner werkt met planningspakket waarmee je gemakkelijk een productie order kan maken voor een serie aaneensluitende dagen. Het is helaas niet mogelijk om dagen uit dit schema te halen. Ook maakt het pakket geen verschil tussen weekdagen en weekenddagen. Als je dus een order voor meerdere dagen maakt kan dat dus ook planning in het weekend veroorzaken.
Hoe geef je dit nu weer in het oorzaak gevolg-diagram?
- Dat het pakket orders in het weekend mogelijk maakt is geen echte oorzaak, meer een factor die de oorzaak mogelijk maakt.
- Dat de planner een order met de huidige werkwijze maakt is wel echt een oorzaak.
In dit geval moeten we dus grafisch een onderscheid maken tussen oorzaak en mogelijk makende factor. Dit kun je bijvoorbeeld zoals hieronder weergeven:
Door deze manier van tekenen kunnen factoren die geen oorzaak zijn maar wel bijdragen toch in het oorzaak/gevolg diagram opgenomen worden.
Vervolgstappen
Verbeteracties op basis van deze analyse kunnen zowel op de grondoorzaak als op de bijdragende factor gericht zijn. Ik denk dat in de praktijk grondoorzaken makkelijker te veranderen zijn dan bijdragende factoren en dat een maatregel op de grondoorzaak dus het eerste onderzocht moeten worden.
Het mooie van deze manier van tekenen is wel dat de bijdragende factor ook zichtbaar is en dat daarmee ook maatregelen op deze factor overwogen kunnen worden.
Geschreven door Willem-Jan van der Knaap.