Wat is Lean?
Lean is letterlijk de Engelse vertaling van mager of slank. In deze context doelen we natuurlijk op de Lean methodiek en de daarbij horende cultuur. Vaak hoor je de uitspraak voorbijkomen: “Dat is niet Lean!” of “laten we dit zo Lean mogelijk aanpakken”. Maar wat is de betekenis van Lean nou precies? De Lean methodiek en de cultuur kun je omschrijven als Lean management. Als we ergens de oorsprong van Lean Management kunnen herleiden, dan is dat wel in Japan bij de autofabrikant Toyota. Het gaat echter nog veel verder terug dan Toyota.
De historie
De lean gedachte was al evident bij het Arsenale in Venetië, waar schepen als het ware aan de lopende band langs scheepswerven werden geassembleerd. Aan het eind van de 19e eeuw was er nog veel sprake van handmatige productie. Gedurende de 20e eeuw is een verschuiving ontstaan naar massaproductiesystemen.
De Ford autofabriek is wellicht het bekendste voorbeeld van de verschuiving naar massaproductie. Henry Ford creëerde een lopende band voor de fabricage van auto’s. Het assembleren van een auto, de Ford- T, werd gedaan met behulp van gestandaardiseerde onderdelen. Het grote nadeel hiervan was dat elke auto letterlijk hetzelfde was. Klanten hadden geen keus, zelfs de kleur was gestandaardiseerd.
Toyota Productie Systeem
Na de Tweede Wereldoorlog bracht Toyota een bezoek aan de fabriek van Ford. Deze fabriek was inmiddels de grootste en meest complexe fabricagefaciliteit ter wereld. Bij terugkomst in Japan constateerde men dat het massaproductie systeem van Ford niet zou werken in Japan. De Japanse auto-industrie was daar op dat moment niet voor geschikt. Je had immers veel ruimte nodig om alle voorraden aan te kunnen houden (en Japan is een stuk kleiner dan de VS).
Als alternatief voor het massaproductiesysteem is Toyota gestart de ontwikkeling van het Toyota Productie Systeem (TPS). TPS is gebaseerd rondom het elimineren van alle verspillingen in een proces. Hiernaast staan de wensen van de klant centraal.
In een studie om de toekomst van de auto-industrie te onderzoeken heeft dr. James P. Womack in 1988 de Toyotafabriek bezocht en daar trof hij onder andere aan:
- Toyota had relatief meer tevreden medewerkers
- Er was minder tussenvoorraad nodig in het productieproces
- Minder fouten in het productieproces
- Er hoefden in het productieproces minder inspanningen gedaan te worden
- Benodigde investeringen in productiecapaciteit waren maar minimaal
5 Lean principes
Naar aanleiding van bovenstaande bevindingen kwam dr. James P. Womack tot de conclusie dat TPS erg efficiënt was en noemde hij dit “Lean”. Vanuit deze bevinding is de term Lean manufacturing ontstaan en heeft dit zich uiteindelijk ontwikkeld tot “Lean Management” zoals we deze nu kennen.
Lean management kan uiteengezet worden in 5 principes:
- Waarde: Wie is mijn klant en wat wil mijn klant?
- Waardestroom: Wat is de huidige situatie en hoe zien de activiteiten eruit?
- Flow: Flow betekent een onverstoord vloeiend proces. Door waardetoevoegende activiteiten achterelkaar te plaatsen creëer je flow. Dit bereik je door het elimineren van verspillingen
- Pull: Klantvraag is leidend voor de productie. De klant trekt als het ware het product door het proces.
- Perfectie: Blijf altijd verbeteren. In praktijk is perfectie natuurlijk onmogelijk, het gaat hier om de mindset.
Lean is in de basis een methodiek voor het optimaliseren van processen. Lean is echter meer dat een verzameling tools, lean in optima forma is een filosofie en bedrijfscultuur. Je bent als organisatie niet gelijk Lean als je wat Lean projecten hebt lopen. Het Lean gedachtegoed betekent dat klantwaarde centraal staat, deze is leidend voor alle bedrijfsactiviteiten. Iedereen denkt in termen van continu verbeteren, en wil het stapje voor stapje beter doen.
Lean management is gericht op de mens. Naast klantwaarde zijn ook de medewerkers essentieel. De medewerkers worden gezien als het hart van de organisatie. Gemotiveerde medewerkers zijn dan ook een vereiste voor een organisatie welke Lean is.
Meer leren?
Bekijk ons overzicht van Lean trainingen of wil je met jouw organisatie samen een Lean training volgen? Wij verzorgen al onze trainingen ook in-company. Neem dan even contact met ons op.
