KAM (kwaliteit, arbo en milieu) is een managementsysteem met de focus op kwaliteit van producten en diensten, de omgeving en de mensen. Vanuit de externe omgeving van een bedrijf worden er eisen gesteld aan processen, werkomgeving (arbo) en omgeving (milieu). Het KAM-systeem zorgt ervoor dat de eisen onderdeel worden van de bedrijfsvoering en legt zo de koppeling tussen de externe omgeving en de interne bedrijfsvoering.
Toch is er ook kritiek. KAM wordt vaak gezien als achterhaald, stoffig en vooral iets dat extra werk geeft. Dit is echter niet terecht. In dit blog leggen we je uit wat KAM inhoudt en hoe de combinatie met Lean ervoor zorgt dat KAM echt waarde gaat toevoegen.
De inrichting van het KAM-systeem
Iedere organisatie richt het KAM-systeem op een andere manier in. Maar er zijn wel gemeenschappelijke kenmerken. De richtlijnen voor kwaliteit, arbo en milieu zijn vaak vastgelegd in externe richtlijnen. De ISO-normen zijn daarvan de bekendste en meest gebruikte. Het KAM-systeem zorgt ervoor dat de richtlijnen worden gevolgd en in de processen zijn opgenomen. De gevolgde processen en protocollen leggen we vast in een processenhandboek. Een externe organisatie toetst vervolgens periodiek of dat in de praktijk ook het geval is, in de vorm van een externe audit. In veel gevallen zie je dat een KAM-functionaris verantwoordelijk is voor dit systeem.
Wat zijn de belangrijkste normen?
Zoals gezegd zijn de ISO-normen de meeste bekende en gebruikte normen. Hieronder beschrijven we voor iedere deelgebied van KAM kort de meest bekende ISO-norm.
Kwaliteit: ISO-9001
De ISO-9001 is de norm voor kwaliteitsmanagementsystemen. Je gebruikt ISO-9001 om te bepalen of het bedrijf in staat is te voldoen aan de eisen van haar klant. De ISO-9001 stelt daarvoor kaders op voor gebieden als klantgerichtheid, leiderschap, procesbeheersing en audits en continu verbeteren.
Waar de eerste versies van deze norm (jaren ’90 en ’00) nog (te)veel nadruk legden op het vastleggen van processen en het naleven hiervan is dat vanaf 2008 sterk verbeterd. Je kunt ISO-9001 samenvatten met: 1) zeg wat je doet, 2) doe wat je zegt, 3) bewijs dat.
Milieu: ISO-14001
ISO-14001 richt zich op het milieubeleid van een organisatie. De ISO-14001 stelt kaders aan het milieubeheersysteem en stelt niet zozeer normen of eisen aan milieuprestaties. Wat je met een ISO-14001 bereikt is de zekerheid dat de impact van een bedrijf op de omgeving wordt gemonitord en beheerst.
Arbo: ISO 45001
Een derde belangrijk aspect van een gezonde bedrijfsvoering is de veiligheid binnen je bedrijf en de gezondheid van je medewerkers. Hiervoor is de ISO 45001 norm. Net als bij de milieunorm ISO-14001 stelt de OHSAS geen inhoudelijke normen, maar stelt het kaders voor de arbeidsomstandigheden. Doel is het herkennen (en daarmee voorkomen) van veiligheids- en milieurisico’s.
Lean en KAM
Hoewel KAM vanuit de beste bedoelingen is opgezet, is het levend houden van een KAM-systeem een hele opgave. In plaats van écht werken aan continu verbeteren, wordt het ‘overleven’ van een externe audit de voornaamste doelstelling. Daarnaast is de valkuil dat kwaliteit iets wordt van de KAM-functionaris of de afdeling kwaliteit, en de rest van de organisatie er geen verantwoordelijkheid voor voelt.
De combinatie tussen Lean en KAM vormt hiervoor een oplossing. Lean is bij uitstek een methodiek die vanaf de werkvloer wordt gedragen en waarin medewerkers verantwoordelijkheid krijgen om continu te werken aan kwaliteit en een veilige en milieuvriendelijke werkomgeving. In organisaties die de combinatie KAM en Lean al hebben doorgevoerd, is de KAM-functionaris de verbindende factor tussen de verschillende kwaliteitsverbeteringen, maar voeren medewerkers deze zelf uit. Als je dit goed inricht, vergroot dit de verbinding tussen KAM en de organisatie, bereik je betere resultaten en worden medewerkers meer tevreden in hun rol.
Ben je benieuwd hoe je een dergelijke verandering vormgeeft? Wij vertellen graag over onze ervaringen hiermee en helpen je op weg.
Neem contact met ons op via info@bureautromp of bel 030-227 000.