T-test is een statistische methode die wordt gebruikt om twee gemiddelden met elkaar te vergelijken. Op het eerste gezicht klinkt dat enorm ingewikkeld, maar na een beetje oefening is deze test eenvoudig uit te voeren. Ideaal, want zo kun je heel goed zien of processen na een verbetering ook daadwerkelijk efficiënter en effectiever zijn. Nieuwsgierig geworden? Stap met ons in de wereld van de t-test.
Wat is een t-test?
Een t-test, ook wel t-toets, is dus een statische methode waarmee je het verschil tussen twee gemiddelden onderzoekt en bepaalt of het verschil significant is. Check. Maar hoe doe je dat precies? Daar is geen eenduidig antwoord op te geven, aangezien er drie verschillende soorten testen bestaan.
1. One-sample t-test – je gebruikt deze variant als je wilt zien of er een verschil is tussen een gemiddelde en een standaard. Deze t-toets kun je bijvoorbeeld gebruiken als je wilt weten of de klanttevredenheidscore binnen jouw bedrijf significant afwijkt van het gemiddelde in de branche.
2. Independent t-test – deze t-toets is ideaal als je twee onafhankelijke groepen met elkaar wilt vergelijken. Denk bijvoorbeeld aan het vergelijken van de resultaten van twee sales-afdelingen binnen jouw organisatie. Zit er een significant verschil in het aantal orders dat zij binnenhalen? Deze vorm van de test wordt over het algemeen het meest gebruikt.
3. Paired t-test – deze versie komt goed van pas als je twee metingen binnen dezelfde groep met elkaar wilt vergelijken. Wil je bijvoorbeeld weten of er een significant verschil is na het doorvoeren van procesverbeteringen, bijvoorbeeld om de hoeveelheid WIP (work in progress) te beperken? Dan kun je een paired t-test uitvoeren. In dat geval vergelijk je het gemiddelde voor de procesverbetering met het gemiddelde na de verandering en onderzoek je of er een significant verschil is.
Zelf aan de slag met de t-test
Online vind je een groot scala aan formules die je zelf kunt invullen om te bepalen of er een significant verschil is. Heb je een grote afkeer van computers? Dan is het zelf invullen van een formule de enige mogelijkheid. Zit je net als wij regelmatig achter een scherm? Maak het jezelf dan gemakkelijk en maak gebruik van een van de beproefde tools voor het uitvoeren van een t-toets.
· Excel – allereerst is Excel een prima hulpmiddel voor het uitvoeren van de test. Een ideale tool, aangezien een groot aantal mensen dit programma sowieso al op de laptop heeft staan. Je voert de t-toets binnen Excel uit in een paar klikken. Hiervoor maak je gebruik van de functie T.TOETS.
· SPSS – misschien waan je je nu meteen terug in de schoolbanken toen het vak statistiek werd besproken. Grote kans dat je toen ook hebt kennisgemaakt met het programma SPSS. Een prima programma dus om te ontdekken of er een significant verschil is tussen twee gemiddelden.
· Minitab – wellicht niet direct het programma waar je meteen aan denkt, maar ook Minitab is ideaal voor het uitvoeren van een t-toets. Minitab is net als SPPS een statistisch programma met als belangrijkste verschil dat Minitab vaak gebruikt wordt door mensen met een Lean Belt. Niet voor niets ondersteunt Minitab elke stap van de DMAIC (de projectaanpak binnen Lean Six Sigma). Begrijp je niet helemaal wat we hier zeggen, en wil je er wel graag meer over horen? En meteen leren hoe je een t-toets uitvoert in Minitab? Maak dan kennis met onze Minitab basis training.
Interpreteer de resultaten van een t-test
Na het analyseren van je data en het uitvoeren van de t-toets in een van bovengenoemde programma’s krijg je een p-waarde. Maar wat betekent dat? Simpel gezegd helpt de p-waarde je te bepalen hoe groot de kans is dat het gevonden verschil toeval is, of dat er sprake is van een significant verschil.
Geeft de tool een p-waarde kleiner dan 0,05? Dan is het verschil waarschijnlijk niet toevallig en is dus significant. Oftewel, je kunt met meer zekerheid zeggen dat er echt iets aan de hand is. Bijvoorbeeld dat het proces na de verbeteringen echt efficiënter is, of dat team A beter presteert dan team B. Is de p-waarde groter dan 0,05? Dan is niet uit te sluiten dat een verschil berust op toeval. Betekent dit dat je al je werk (en dat van de tool) in de prullenbak kan gooien? Zeker niet! Het kan bijvoorbeeld best zijn dat je eenvoudigweg meer data nodig hebt om een uitspraak te kunnen doen. Bij een t-test is het namelijk van belang om gebruik te maken van een steekproef die groot genoeg is. Bij te weinig data krijg je onbetrouwbare resultaten.
Haal meer uit je analyses met de t-test
Samenvattend kun je stellen dat de t-toets ideaal is beslissingen te nemen op basis van feiten en niet op aannames. Twee gemiddelden kunnen op het oog namelijk op het oog enorm verschillen, maar misschien blijkt uit de test wel dat het verschil puur op toeval berust. Dat is dan toch fijn om te weten voor je een heel verbeterprogramma ontwikkelt. Het mag dan ook duidelijk zijn dat statistiek een belangrijk onderdeel is om lean te werken.
Vind je statistiek maar ingewikkeld en wil je er graag meer over leren in relatie tot lean werken? Stap met ons in de wereld van statistiek met de Minitab basis training of de Minitab gevorderd training.