De betekenis van empirisch is letterlijk ‘gebaseerd op ervaringen of proefnemingen’. Empirisch onderzoek is daarmee de tegenhanger van theoretisch onderzoek. Waar je je bij theoretisch onderzoek vooral baseert op een theoretische onderbouwing van je betoog, kijk je bij empirisch onderzoek naar eigen waarnemingen als bewijs voor je hypothese. Daarom wordt empirisch onderzoek ook wel proefondervindelijk onderzoek genoemd.
En vraag je je nu af: Wat heeft empirisch dan precies te maken met de onderwerpen waar we bij Bureau Tromp in thuis zijn: projectmanagement, agile, Lean en Six Sigma? De gedachte achter empirisch onderzoek is eigenlijk voor een groot deel ook de basis van deze methodieken. Om dat toe te lichten, geven we je eerst een beetje meer achtergrond op het onderwerp empirie. Daarna maken we de overstap naar de praktijk van projectmanagement. Dan worden de overeenkomsten én de voordelen je vanzelf duidelijk.
De betekenis van empirisch: een stukje geschiedenis
Je weet al dat empirisch ook wel proefondervindelijk onderzoek wordt genoemd. Maar hoe gaat dat dat in zijn werk?
Het empirisme werd groot in de 17e en 18e eeuw en gaat ervan uit dat kennis grotendeels of zelfs geheel voortkomt uit ervaring. Daar is dan ook een onderzoeksmethode aan gekoppeld die dit volledig omarmt. Voor dit zogeheten empirisch onderzoek, volg je standaard de volgende stappen:
• Je start met observeren of waarnemen.
• Op basis van je waarnemingen formuleer je een algemenere wetmatigheid: een regel of wet.
• Vervolgens stel je hier een hypothese voor op. Dat is een stelling of aanname om de regel of wet te ondersteunen. Deze stelling is nog niet bewezen. Dat ga je namelijk in de volgende stap doen
• Je toetst de door jou opgestelde hypothese door middel van een experiment en probeert zo de regel of wet te bewijzen of te weerleggen.
Uniek aan empirisch onderzoek is dus dat je vooraf geen theoretische onderbouwing uitwerkt, waarop je hypothese baseert, maar eigenlijk gelijk aan de slag gaat. In de 17e eeuw kenden ze de term vast nog niet, maar je zou kunnen zeggen dat het onderzoek is op basis van ‘trial and error’. En daar ligt eigenlijk ook direct het haakje met het idee achter agile werken, scrum, Lean en Six Sigma.
Empirisch: betekenis in de hedendaagse praktijk
Nu je van empirisch de betekenis en de methode kent, ben je vast benieuwd welke voordelen proefondervindelijk onderzoek kan hebben voor jouw project. Hoewel je tegenwoordig de termen ‘waarnemen’, ‘observeren’ of ‘hypothese’ eigenlijk alleen nog maar hoort tijdens je studie, wil dat natuurlijk niet zeggen dat we iets soortgelijks niet ook dagelijks toepassen in ons werk. Kijk bijvoorbeeld naar een onderwerp dat binnen veel organisaties een grote rol speelt: continu verbeteren.
Pas je daar de stappen van empirisch onderzoek toe, dan ziet dat er ongeveer zo uit:
• Je ziet een verbeterkans binnen jouw organisatie (waarnemen of observeren).
• Je bedenkt een oplossing, bijvoorbeeld door met een aantal collega’s te brainstormen. Die oplossing kan gebaseerd zijn op een soort regel: ‘Proces X is vergelijkbaar met Proces Y’. En kan ook een hypothese bevatten: ‘Bij Proces X doen we het zo, dat werkt goed. Bij Proces Y zou dat ook kunnen werken, omdat het een vergelijkbaar proces is.’
• Je brengt je idee in praktijk door een prototype te ontwikkelen en dat in praktijk te testen of door een aangepaste werkwijze in een kleine (pilot)groep te testen. Dat is dan het aloude experiment gegoten in een nieuw en hedendaags jasje.
Je ziet het: ook ver na de 17e eeuw maken we nog altijd veel gebruik van empirisch onderzoek. Sterker, veelgebruikte methodieken voor het verbeteren van processen, zoals Lean en Six Sigma zijn in de basis grotendeels gebaseerd op deze filosofie. Een ander mooi voorbeeld van empirisch onderzoek in de hedendaagse praktijk is de design sprint. Daarbij maak je op basis van een probleemstelling in een korte tijd een werkend prototype dat je laat testen door gebruikers.
Zelf aan de slag
Denk je na het lezen van deze blog: dat empirisch onderzoek in praktijk brengen, lijkt me wel wat? Kies dan voor een hedendaagse vorm van dit type onderzoek, die je direct kunt toepassen binnen jouw organisatie. Bij Bureau Tromp hebben we verschillende mogelijkheden hiervoor. Voor meer informatie over agile, lean en scrum kun je terecht bij de Agile & Lean training. Wil je je liever verdiepen in de methodieken Lean of Lean Six Sigma en zelf ondervinden hoe hierin het oude ‘empirisch’ nieuwe betekenis krijgt? We zien je graag tijdens één van onze trainingen. Heb je vragen stel die gerust via ons contactformulier.