“Think of at least four factors which influence your problem. See if a shift in one of these causes can give you a different effect to explore.” – Kaoru Ishikawa
Geschiedenis:
Kaoru Ishikawa (1915 – 1989) was gedurende zijn gehele carrière bezig met innovatieve ontwikkelingen op het gebied van Kwaliteitsmanagement. Daarnaast had hij zich ook ontwikkeld tot professor en als adviseur op dit vakgebied. Kaoru Ishikawa is voornamelijk bekend geworden door het ontwikkelen van de visgraat diagram in 1982. Vandaag de dag wordt deze tool nog veel gebruikt binnen organisaties en in Lean Six Sigma projecten om een root cause analyse uit te voeren. De Ishikawa wordt ingezet om diagnoses te stellen of tot concrete acties te komen waarbij de kern van het probleem wordt geïdentificeerd.
Wat is het Ishikawa diagram?
De Ishikawa staat ook wel bekend als een Cause & Effect Diagram (Oorzaak en Effect Diagram). Het is een populair hulpmiddel om problemen op te delen in oorzaken en hun effecten. Het brengt oorzaken en effecten op een zodanige manier in kaart dat ze duidelijker, per activiteit en situatie bestudeerd kunnen worden. De primaire focus van het Fishbone-diagram is om problemen los te trekken van hun symptomen en de daadwerkelijke oorzaak te achterhalen. Wat het probleem veroorzaakt en waarom het zo’n invloed heeft op het proces zijn enkele fundamentele vragen die de Ishikawa stelt. De Ishikawa diagram is daarom een veelgebruikte tool in de Analyze fase van de DMAIC projectaanpak.
Een Ishikawa diagram brengt structuur aan bij het vinden van de Root Causes, ook bekend als grondoorzaken, van een probleem. Door middel van een brainstrom sessie, waarbij de Ishikawa als leidraad geldt, worden deze mogelijke oorzaken en de grondoorzaken verder in kaart gebracht. Doelen van de Ishikawa:
- Een tool om mogelijke oorzaken van een specifiek probleem te identificeren, sorteren en weergeven
- Grafische weergave van de relatie(s) tussen een gegeven output en alle mogelijke factoren die de output beïnvloeden
- Dwingt om tunnelvisie te voorkomen door gebruik te maken van de verschillende graten in de Ishikawa.
Het vullen van een Visgraatdiagram
Bij het vullen van een Ishikawa dient er altijd eerst gekeken te worden vanuit wat voor soort proces men de Ishikawa wil gaan vullen. Dit heeft namelijk invloed op welke definities de “graten” krijgen. Je kan bij het definiëren van de graten denken vanuit productieprocessen of vanuit dienst verlenende processen. Hieronder staat een voorbeeld welke graten er benoemd kunnen worden per type proces.
| Productieprocessen | Dienstverlening |
| Mens | Computer / IT |
| Materiaal | Informatie |
| Methode | Werkmethode |
| Metingen | Klant / Leverancier |
| Machine | Management |
| Moeder Natuur | Medewerker |
Na het definiëren van de graten moeten achtereenvolgens de volgende stappen genomen worden.
Stap 1: Plaats specifiek probleem in de ‘vissenkop’ geformuleerd als een vraag: waarom….? / hoe komt het dat….?
Stap 2: Maak gebruik van brainstorm technieken en focus daarbij op de vraag in de vissenkop.
Stap 3: De uit de vraag voortvloeiende oorzaken worden aan de hoofdgraat gehangen
Stap 4: Vraag door op genoemde oorzaken middels 5x Why?
Stap 5: Stem over welke grondoorzaken de grootste veroorzaker zijn van het huidige probleem
Stap 6: Ga aan de slag om de grondoorzaken weg te nemen
Klik hier voor een template van het diagram.
Opmerkingen: Het doel is om de grondoorzaken van een probleem te achterhalen. Probeer aannames te voorkomen en anders verder te onderzoeken voor er een besluit over te nemen. Daarnaast wil je discussies voorkomen of een oorzaak wel aan de juiste graat gekoppeld is, je doel is om oorzaken te achterhalen.
Meer info?
Meer leren over Ishikawa? Volg dan onze Lean Six Sigma Green Belt Training.